توسعه فردی – بهبود فردی آموزش مهارت‌های بهبود و توسعه فردی
مقاله “ارتباط چیست“ را نیز مطالعه کنید
ارتباط بین فردی چیست؟
ارتباط بین فردی فرایندی است که مردم از طریق آن اطلاعات، احساسات و منظورشان را به‌واسطه پیام‌های کلامی و غیرکلامی تبادل می‌کنند: این‌یک ارتباط رودررو است.
ارتباط بین فردی، فقط کلماتی که بیان می‌شوند یا زبانی که استفاده می‌شود نیست، بلکه چگونگی بیان آنها و پیام‌های غیرکلامی میباشد که از طریق لحن صدا، حالت چهره و حرکات و زبان بدن ارسال می‌شود.
هنگامی‌که دو یا چند نفر در یک مکان هستند و از حضور هم آگاهی دارند، مهم نیست که به‌صورت نامحسوس یا سهواً، اما برقراری ارتباط در حال رخ دادن است.
بدون هیچ صحبتی، یک مشاهده‌کننده ممکن است در حال استفاده از نشانه‌های وضعیت بدن، حالت چهره و شکل لباس پوشیدن (پوشش) برای ایجاد یک ذهنیت و ادراک از نقش، وضعیت احساسی، شخصیت و یا مقاصد دیگران باشد. اگرچه ممکن است قصد برقراری هیچ ارتباطی در میان نبوده باشد، بااین‌وجود مردم پیام‌هایی را از طریق چنین شیوه‌های غیرکلامی دریافت می‌کنند.
مقاله های ما با عناوین “زبان بدن در ارتباط غیر کلامی“ و “صدا و چهره در ارتباط غیر کلامی“ را نیز مطالعه کنید.
اجزای ارتباط بین فردی
تحقیقات زیادی انجام‌شده است تا سعی شود که ارتباط بین فردی را به تعدادی از عناصر تقسیم‌بندی کند تا بتوان آن را آسان‌تر درک کرد. معمولاً این عناصر عبارت‌اند از:
۱٫ ارتباط برقرارکننده‌ها
برای هر ارتباطی که صورت می‌گیرد حداقل دو نفر باید درگیر باشند. فکر کردن به ارتباطی که شامل یک فرستنده و یک گیرنده‌ی پیام است، ساده است. بااین‌حال، مشکل این روش در دیدن رابطه به‌صورت یک فرآیند ارتباطی یک‌طرفه است که در آن یک نفر پیام را می‌فرستد و دیگری دریافت می‌کند. برای مثال، هنگامی‌که یک نفر صحبت می‌کند و دیگری در حال گوش دادن است.
درواقع ارتباطات تقریباً همیشه یک فرآیند پیچیده و دوطرفه است، به‌طوری‌که افراد هم‌زمان پیام‌هایی را به یکدیگر می‌فرستند و از هم دریافت می‌کنند. به‌عبارت‌دیگر، ارتباط یک فرایند تعاملی است. درحالی‌که یک نفر صحبت می‌کند، دیگری گوش می‌دهد، اما در حین گوش دادن، بازخوردهایی را به شکل لبخند، تکان دادن سر و غیره ارسال می‌کند.
۲٫ پیام
پیام نه‌تنها به معنای به کار بردن کلام و انتقال اطلاعات است، بلکه پیام‌های غیرکلامی مانند حالت چهره، لحن صدا، اشارات و حرکات بدن و زبان بدن نیز مبادله می‌شوند. رفتار غیرکلامی می‌تواند اطلاعات اضافی را در خصوص پیام گفتاری انتقال دهد. به‌طور خاص، پیام غیرکلامی می‌تواند نگرش‌های عاطفی که ممکن است در پس محتوای گفتار باشد را فاش کند.
مقاله ما با عنوان “صحبت موثر“ را نیز مطالعه کنید.
۳٫ نویز (اختلال)
اختلال (نویز) معنای خاصی در نظریه ارتباط داشته و به هر چیزی که پیام را تحریف می‌کند اشاره دارد، به‌طوری‌که آنچه دریافت می‌شود از آنچه مدنظر گوینده‌ی پیام بوده، متفاوت است. درحالی‌که “اختلال” طبیعی (به‌عنوان‌مثال، صداهای پس‌زمینه یا صدای هواپیمای جتی که نزدیک به زمین پرواز می‌کند) می‌تواند از برقراری ارتباط موفقیت‌آمیز جلوگیری کند، عوامل دیگری به‌عنوان “اختلال” در نظر گرفته می‌شوند. استفاده از اصطلاحات خاص پیچیده، زبان بدن نامناسب، بی‌توجهی، عدم علاقه و تفاوت‌های فرهنگی می‌تواند به‌عنوان “اختلال” درزمینه‌ی ارتباط بین فردی در نظر گرفته شود. به‌عبارت‌دیگر، هرگونه تحریف یا تناقض که در طی برقراری ارتباط اتفاق می‌افتد، می‌تواند به‌عنوان اختلال دیده شود.
مقاله ما با عنوان “موانع برقراری ارتباط موثر“ را نیز مطالعه کنید.
۴٫ بازخورد
بازخورد شامل پیام‌هایی است که گیرنده برمی‌گرداند و به فرستنده اجازه می‌دهد تا بداند که پیام‌هایش تا چه اندازه صحیح دریافت شده‌اند، همچنین عکس‌العمل دریافت‌کننده چگونه است. گیرنده ممکن است به پیام غیرعمدی و نیز عمدی پاسخ دهد. انواع بازخورد وجود دارد، ازجمله اظهارات کلامی مستقیم، مانند “دوباره بگو، من متوجه نشدم” تا حالت‌های چهره‌ی نامحسوس یا تغییرات در وضعیت بدن که ممکن است به فرستنده نشان دهد که گیرنده از پیام احساس ناراحتی می‌کند. بازخورد به فرستند اجازه می‌دهد تا به‌منظور بهبود ارتباط، پیامش را تنظیم، تطبیق و یا تکرار کند.
مقالات ما با عناوین “ارائه و دریافت بازخورد“، “شفافیت و شفاف سازی“، “بازتاب“ و “گوش دادن فعال“ را نیز مطالعه کنید.
تمامی ارتباطات تحت تأثیر زمینه‌ای هستند که در آن رخ می‌دهند. هرچند، صرف‌نظر از نگاه به موقعیت جایی که تعامل در آن صورت می‌گیرد، به‌عنوان‌مثال در یک اتاق، دفتر یا شاید فضای باز، زمینه‌ی اجتماعی نیز باید موردتوجه قرار گیرد، مثلاً نقش‌ها، مسئولیت‌ها و جایگاه اجتماعی ارتباط برقرارکنندگان. فضای احساسی و انتظارات افراد از تعامل نیز بر ارتباط تأثیرگذار خواهد بود.
۵٫ کانال
کانال به ابعاد فیزیکی اشاره دارد که از طریق آن پیام از یک شخص به دیگری منتقل می‌شود. در یک زمینه‌ی رودررو، کانال‌هایی که استفاده می‌شوند عبارت‌اند از گفتار و بینایی، بااین‌حال در طول یک مکالمه تلفنی کانال تنها به گفتار محدود می‌شود.
هنگامی‌که فرصتی برای مشاهده برخی از ارتباطات بین فردی دارید، از رفتارهای کلامی و غیرکلامی در ذهنتان نکته بردارید.
عوامل زیر را مشاهده و درباره‌ی آنها فکر کنید:
- ارتباط برقرارکننده‌ها چه کسانی هستند؟
- چه پیام‌هایی مبادله می‌شود؟
- چه نویزهایی (در صورت وجود) پیام را تحریف می‌کنند؟
- چگونه بازخورد داده می‌شود؟
- زمینه (موضوع) ارتباط چیست؟
شما احتمالاً این کار را همیشه و ناخودآگاه انجام می‌دهید، اما زمانی که به‌طور فعال ارتباط بین فردی را مشاهده می‌کنید، روال آن را بیشتر می‌توانید درک کنید.
با مشاهده دیگران، یعنی تلاش آگاهانه برای درک چگونگی رخ دادن ارتباط، در مورد چگونگی برقراری ارتباط و آگاهی بیشتر از پیام‌هایی که می‌فرستید، فکر خواهید کرد. این یک فرصت عالی برای شما جهت توسعه مهارت‌های ارتباط بین فردیتان فراهم می‌کند.
استفاده از ارتباط بین فردی
اکثر ما، اغلب چندین بار در روز، به‌طور منظم در ارتباطات بین فردی درگیر می‌شویم، اینکه چقدر خوب با دیگران ارتباط برقرار می‌کنیم معیاری برای میزان مهارت‌های بین‌فردی ما میباشد.
ارتباط بین فردی یک مهارت کلیدی زندگی است و می‌تواند در موارد زیر مورداستفاده قرار بگیرد:
- دادن و گرفتن اطلاعات
- تأثیر بر نگرش و رفتار دیگران
- شکل دادن تماس‌ها و حفظ روابط.
- ایجاد حس از جهان و تجارب ما در آن
- بیان نیازهای شخصی و درک نیازهای دیگران
- دادن و دریافت حمایت عاطفی
- تصمیم‌گیری و حل مشکلات
- پیش‌بینی و پیش‌گویی (تخمین) رفتار
- تعدیل قدرت
مجموعه مهارت‌های ارتباط بین فردی از المان‌های مهم توسعه فردی به شمار می‌روند.
مطالب خوب بود
باسلام .مطالب جامع و کاملی عنوان شد.لطفا منابع راذکر کنید.