عزت نفس برای شما چه مفهومی دارد؟
ممکن است عزت نفس را ندای درونی خود بدانید، ندایی که به شما میگوید به اندازهٔ کافی برای انجام کاری یا رسیدن به هدفی خوب هستید یا خیر. عزت نفس میزان ارزشی است که برای خودمان قائل هستیم، برداشتها و باورهایمان به اینکه ما که هستیم و تواناییمان در چه حد است. عزت نفس ممکن است با برداشت دیگران از ما متفاوت باشد.
بسیار جالب است که بدانید عزت نفس ارتباطی با استعداد یا تواناییهای واقعی ندارد. ممکن است کسی که در انجام کاری بسیار مهارت دارد، عزت نفس پایینی داشته باشد در حالیکه شخصی که توان انجام کاری را ندارد از عزت نفس بالایی بهره برده باشد.
در اولین مورد شخص ممکن است فکر کند که امروز سخنرانی دارم و دلهره و اضطراب تمام وجودم را گرفته است. می دانم که اصلاً خوب نیستم، با این حال این شخص موفق بوده است. شخص دیگر ممکن است با قاطعیت تمام به یک سخنرانی عالی فکر کند و با اطمینان کامل کار را شروع کند اما در عمل مهارت کمتری نسبت به نفر اول داشته باشد.
به سادگی میتوان مشاهده کرد که چگونه کمبود عزت نفس بر روی رفتار شخص اثر میگذارد و زندگیاش را متحول میسازد.
(اگر قرار است فردا سخنرانی داشته باشید و احساس ترس و دلهره دارید برای آرامش بیشتر به صفحه مربوط به کنار آمدن با فشارهای عصبی ارائه مراجعه کنید).
چرا افراد دچار کمبود عزت نفس میشوند؟
حتی اگر احساس میکنید که در حال جنگیدن با درون خود هستید، روشهایی برای تقویت عزت نفس وجود دارد.
دلایل زیادی باعث میشود که شخص دچار عزت نفس پایین شود. احساس شکست ریشه در تصمیم گیری ضعیف یا مجموعه تجربیات در زندگی دارد که باعث شده فرد احساس کند نسبت به بقیه پایینتر است.
برای مثال تصور کنید که به تواناییهای خود اطمینان ندارید و به اندازهای قوی نیستید که در یک جمع نه چندان مناسب اجتماعی در مقابل دیگران مقاومت کنید. در این شرایط نتوانید پیشنهاد مصرف مواد مخدر سایرین را رد کنید. بنابراین تصور میکنید که اگر مواد را مصرف کنید آنها شما را به عنوان عضوی از گروه قبول میکنند و اینگونه عزت نفس و اعتماد به نفستان بیشتر خواهد شد.
تأثیر مواد مخدر میتواند برای مدتی کوتاه به شما اعتماد به نفس بیشتری دهد اما این یک تأثیر خارجی است و از درون شما برنمی خیزد. اگر به مواد اعتیاد پیدا کنید، هر میزان عزت نفس هم که داشته باشید، در نهایت از بین خواهد رفت. وقتی خود را وابسته به مواد ببینید، احساس افسردگی خواهید کرد و ناامیدی در مقابله با اعتیاد سرتاپایتان را فرا میگیرد. در واقع وارد منجلابی میشوید که فرار کردن از آن بسیار سخت است.
مراقب زمزمههای درون خود باشید
با این حال راهکارهایی وجود دارد. ممکن است تا بحال حدس زده باشید که گفتگوی مثبت درونی بخش مهمی از افزایش عزت نفس است.
در عوض اینکه بگویید من خوب نیستم یا من یک بازندهام میتوانید از جملاتی مانند از پسش برمی آیم یا میتوانم خود را در مسیری مثبت قرار دهم و اعتماد به نفسم را افزایش دهم، استفاده کنید.
معمولاً درونتان شما را به سمت عادتهای منفی قدیمی میبرد اما با تلاش مستمر میتوانید احساس بهتری داشته باشید و عزت نفس را درونتان پرورش دهید.
به خودتان کمک کنید و از دیگران هم کمک بخواهید
عزت نفس در موقعیتها، روزها و ساعات مختلف فرق میکند. بعضی افراد با دوستان و همکارانشان احساس مثبتی دارند اما با غریبهها خجالت میکشند و معذب هستند. عدهای هم ممکن است در محل کار مطیع ولی در جامعه سرکش باشند (یا بالعکس).
افراد با یکدیگر فرق دارند. بعضیها اساساً مثبت و خوش بین هستند، وقتی با مشکلات مواجه میشوند، تعادل خود را حفظ میکنند اما عدهای این توانایی را ندارند.
بعضی افراد ظاهر خود را مثبت و خوش بین نشان میدهند در حالیکه در درون با کمبود عزت نقس و احساس شک به خود میجنگند.
یک روزه نمیتوان به همه چیز دست یافت اما میتوان گام به گام پیش رفت تا احساسات بهتری را تجربه کرد. اگر به مواد مخدر اعتیاد دارید یا دچار مشکلاتی مانند پرخوری یا مصرف الکل هستید، گام به گام پیش بروید.
سعی کنید جریان زندگی یکنواختی نداشته باشید، تغییرات احساسات مثبت و سالمی را میسازند. در هر روز نیم ساعت ورزش کردن به گفته سازمان بهداشت جهانی برای بهبود وضعیت روانی شما لازم است.
مراقب تغذیه خود باشید و سعی کنید از رژیم غذایی سالمی استفاده کنید که سلامتی بدن و ذهن شما را تضمین میکند و به ارتقای روانتان کمک خواهد کرد.
خواب کافی به شما کمک خواهد کرد تا به بدن و ذهنتان توانایی فعالیت بهتری بدهید.
یکی از علایم کمبود عزت نفس این است که شما به راحتی نمیتوانید در جمع فعالیت کنید. رسیدن به اعتماد به نفس برای فعالیت در جمع بستگی به تجربیات شخصی گذشته دارد.
آماده سازی بسیار مهم است، لازم است که از قبل اطلاعات را در اختیار داشته باشید و بدانید که قصد گفتن چه چیزهایی را دارید. کلید این کار مقابله با دل مشغولیها و فرار نکردن از آنهاست. اینکه تصمیم بگیرید در مورد ترسهایتان فکر نکنید یا آنها را مخفی کنید بسیار خطرناک است و میتواند به عزت نفستان آسیب برساند.
حتی افراد با بالاترین میزان اعتماد به نفس هم ممکن است گاهی احساس ضعف داشته باشند. مضطرب بودن همیشه چیز بدی نیست.
بازیگران، خوانندهها و آنهایی که در رسانهها کار میکنند ممکن است قبل از اجرا احساس اضطراب داشته باشند اما به محض شروع شدن برنامه کنترل اوضاع را در دست میگیرند. همه میتوانند از چنین استراتژی استفاده کنند. یکی از ترفندهایی که با ان میتوان اضطراب را پنهان کرد، مطمئن نشان دادن ظاهر است.
وقتی که به خود کنترل داشته باشید، ترس از بین میرود و عزت نفس تقویت میشود.
ترفندهایی برای تقویت عزت نفس
- خودتان را کنترل کنید: در مقابل سایرین از خود انتقاد نکنید. گرچه مطرح کردن نگرانیها با کسی که به او اطمینان دارید، مفید است، اینکه بخواهید با همه در میان بگذارید موضوع جالبی نیست. با خودتان مهربان باشید. فهرستی از تواناییها و باورهایتان به آنها را تهیه کنید.
- شاکی نباشید: همه مشکلاتی دارند پس چرا مشکلات شما باید بزرگتر از بقیه تلقی شوند؟ با منفی بودن خود را از سایرین جدا میکنید و از حل کردن مشکلات باز میمانید.
- سعی کنید آرام باشید: هر روز مدت زمانی را برای خودتان در نظر بگیرید. ممکن است تنها چند دقیقه باشد اما لازم است که در آرامش سپری شود. برای کسب ایدههای مناسب در این زمینه به قسمت تکنیکهای آرامش مراجعه کنید.
- اخلاقیات خود را تقویت کنید: گاهی برای خودتان هدیه بخرید، به ویژه اگر توانستهاید بر موانع رفتاریتان فائق آیید، مانند اولین گفتگوی رسمی یا ملاقاتی که با موفقیت به پایان رساندهاید. این هدیه قرار نیست گران باشد میتواند یک فنجان قهوه در فضایی زیبا باشد.
- به خودتان برای کار یا وظیفهای که به درستی انجام دادهاید، تبریک بگویید و برای یکی از دوستانتان هم تعریف کنید. همیشه فقط خودتان نباشید که از خودتان تعریف میکنید، گاه ممکن است به شخص دیگری هم نیاز داشته باشید. تعریف و تمجید روشی فوق العاده برای تقویت اخلاق است.
- سعی کنید که با نگرانیها و اضطرابها مثبت برخورد کنید: وقتی مضطرب هستید، آدرنالین در بدن منتشر میشود و شما احساس هشدار و ترس میکنید. این انرژی اضافه میتواند برای تاثیرگذاری مثبت مفید باشد، شما را قادر سازد تا با شدت و اشتیاق بیشتر رابطه برقرار کنید.
- جسور باشید: نسبت به چیزهایی که بدانها باور دارید جسور و سمج باشید و تحت تأثیر فشار سایرین قرار نگیرید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه به قسمت جسارت سری بزنید.
پیشرفت در گامهای کوچک بدست میآید
یک شبه نمیتوان راه صدساله رفت و از عزت نفس پایین به عزت نفس مثبت رسید. شما در طول زمان متوجه پیشرفت خود خواهید شد. تلاش کنید و نسبت به احساسات روزانه خود آگاه باشید.
ایا احساس خوبی نسبت به خود دارید؟ چرا؟
اگر احساس ضعف میکنید و تمام فکرهای منفی به ذهنتان میرسد، دلیلش را از خودتان بپرسید. نصف را مبارزه برای از بین بردن عزت نفس پایین شناسایی زمان و چرایی احساس است.
اگر به نظرتان ورزش تقویت کنندهٔ قوی برای وضعیت روحیتان است میتوانید در طول روز بیشتر ورزش کنید.
اگر به نظرتان در صورتی که تنها باشید احساس ضعف و سستی میکنید، برنامه ریزی کنید تا بیشتر با دیگران بیرون بروید.