ده اصل گوش دادن موثر

یک شنونده‌­ خوب نه‌تنها به چیزی که گفته می‌شود بلکه به چیزی که ناگفته رهاشده و یا بخشی از آن گفته می‌شود نیز گوش می‌دهد.

بنابراین گوش دادن مؤثر شامل مشاهده‌ی زبان بدن، توجه به تناقض بین پیام‌های کلامی و غیرکلامی و همچنین چیزی که در لحظه در حال بیان است، می‌باشد.

به‌عنوان‌مثال، فردی هم‌زمان بااینکه به شما می‌گوید در زندگی‌اش خوشحال است، دندان‌هایش را به هم می‌فشرد و یا اشک در چشم‌هایش حلقه می‌زند، مشخص است که بین پیام کلامی و غیرکلامی‌ای که دریافت می‌کنید تناقض وجود دارد. احتمالاً منظور فرد از جوابی که داده چیز دیگری بوده است.

بنابراین گوش دادن تنها به معنای استفاده از گوش‌ها نیست، بلکه باید از چشم‌هایتان نیز استفاده کنید. ده اصل در مورد یک گوش دادن خوب و واقعی وجود دارد.

ده اصل گوش دادن موثر عبارتند از:

• صحبت نکنید

“اگر قرار بود بیش ازآنچه گوش می‌دهیم، صحبت کنیم، دو دهان و یک گوش داشتیم.”

صحبت نکنید، گوش دهید. وقتی شخصی در حال صحبت کردن است، گوش دهید که چه می‌گوید، حرف او را قطع نکنید، با وی بحث نکنید و سعی نکنید جملات او را برایش به پایان برسانید. صبر کرده و فقط گوش دهید. درصورتی‌که صحبت شخص مقابل به پایان رسید ممکن است نیاز باشد شفاف‌سازی کنید تا مطمئن شوید پیام وی را به‌درستی دریافت کرده‌اید.

• خودتان را برای گوش دادن آماده کنید

آرام باشید. بر گوینده تمرکز نمایید و هر چیز دیگری را از ذهنتان خارج کنید. ذهن انسان به‌سادگی با افکار دیگر منحرف می‌شود، ناهار چی داریم، چه زمانی راه بیفتم تا قطار را از دست ندهم، قرار است باران ببارد؟ و … ، تلاش کنید افکار دیگر را از ذهنتان خارج کرده و بر پیامی که در حال تبادل است تمرکز نمایید.

• گوینده را در شرایط راحتی قرار دهید

به گوینده کمک کنید که در صحبت کردن احساس آزادی کند.

نیازها و نگرانی‌های او را به خاطر بسپارید، سر خود را به نشانه‌ی تائید تکان دهید، از اشارات و حرکات بدن و یا کلماتی استفاده نمایید تا او را برای ادامه‌ی صحبت تشویق کنید.

تماس چشمی خود را با او حفظ کرده، اما به وی خیره نشوید. نشان بدهید که در حال گوش دادن به او هستید و درک می‌کنید چه می‌گوید.

• عوامل حواس‌پرتی را حذف کنید

بر چیزی که گفته می‌شود تمرکز کنید.

مشغول کارهایی از قبیل خط‌خطی کردن کاغذ، از پنجره به بیرون نگاه کردن، وررفتن با ناخن‌ها یا غیره نشوید. از ایجاد وقفه‌های غیرضروری اجتناب کنید. این قبیل رفتارها فرآیند گوش دادن را مختل کرده و به گوینده پیام‌هایی را مبنی بر اینکه خسته شده‌اید و یا حواستان پرت شده است، ارسال می‌کند.

• همدردی کنید

تلاش کنید دیدگاه‌های دیگران را بفهمید.

به موضوعات از دید آن‌ها نگاه کنید و پیشینه‌های ذهنی خود را کنار بگذارید. با داشتن یک ذهن باز بیشتر می‌توانید با گوینده همدردی کنید. درصورتی‌که گوینده چیزی را بیان می‌کند که شما با آن مخالف هستید، صبر کنید و سپس یک استدلال برای پاسخ به آن پیدا کنید اما همچنان ذهن خود را به روی نظرات و عقاید شخص مقابل باز نگه‌دارید.

صفحه ما با عنوان “همدردی چیست ” را ببینید.

• صبور باشید

یک مکث از طرف گوینده، هرچند طولانی، لزوماً به معنای تمام شدن صحبت‌های او نیست.

صبور باشید و اجازه دهید گوینده به صحبت‌هایش ادامه دهد. برخی مواقع زمان می‌برد که فکر کند چه می‌خواهد بگوید و چگونه باید آن را بیان کند. هیچ‌گاه چیزی که دیگران قصد دارند بیان کنند را قطع نکرده و یا جملات آن‌ها را برایشان تکمیل نکنید.

• از قضاوت شخصی بپرهیزید

تلاش کنید که بی‌غرض باشید.

اجازه ندهید که عادات و رفتارهای شخص مقابل شمارا تحریک کرده و از چیزی که واقعاً می‌گوید منحرفتان سازد.

افراد مختلف، عادت‌های متفاوتی در هنگام صحبت کردن دارند، به‌عنوان‌مثال بعضی از افراد نسبت به دیگران عصبی‌تر و یا خجالتی‌تر هستند، برخی دارای لهجه‌ بوده و یا بیش‌ازحد دست‌های خود را تکان می‌دهند و بعضی نیز در هنگام صحبت کردن راه می‌روند. سایر افراد تمایل به نشستن دارند.

بر روی چیزی که گفته می‌شود تمرکز نمایید و تلاش کنید که این روش‌ها و عادات در صحبت کردن افراد را نادیده بگیرید.

• به لحن گوینده گوش دهید

درجه صدا و لحن، هر دو به چیزی که در حال بیان است، اضافه می‌شوند.

یک گوینده‌ی خوب، از صدا و لحن مناسبی به‌منظور حفظ توجه شنونده، استفاده می‌کند. ممکن است هر فرد در موقعیت‌های خاص از لحن، گام و درجه‌ی صدای به خصوصی استفاده کند. اجازه دهید این ویژگی‌های موجود در صدای گوینده برای درک اهمیت چیزی که بیان می‌شود به شما کمک کنند.

برای اطلاعات بیشتر به صفحه ما با عنوان “صحبت کردن مؤثر ” رجوع کنید.

• به ایده‌ها گوش دهید و نه‌فقط به کلمات

نیاز است که به یک تصویر کلی ازآنچه می‌شنوید دست پیدا کنید و نه‌فقط قطعه‌های جداگانه‌ای از اطلاعات. شاید یکی از سخت‌ترین جنبه‌های گوش دادن، توانایی ربط دادن قطعات اطلاعات به یکدیگر برای آشکار ساختن ایده‌های دیگران، باشد. با تمرکز مناسب و کنار گذاشتن عواملی که موجب حواس‌پرتی می‌شوند رسیدن به این هدف آسان‌تر خواهد شد.

• مراقب ارتباطات غیرکلامی باشید

اشارات و حرکات، حالت‌های چهره و حرکات چشم‌ها، همگی می‌توانند مهم باشند.

ما نه‌تنها با گوش‌هایمان، بلکه با چشم‌هایمان گوش می‌دهیم. به گوینده نگاه کنید و اطلاعات اضافی‌ای که از طریق ارتباطات غیرکلامی در حال تبادل هستند را دریافت نمایید.

فراموش نکنید که توانایی در گوش دادن موثر نه تنها در زندگی شخصی و خانوادگی بلکه در روابط حرفه‌ای نیز بسیار تاثیر گذار بوده و یک المان مهم در توسعه فردی به شمار می‌رود.